Respublika kengashi majlislari

25.01.2025 yilda O‘zbekiston energetika xodimlari kasaba uyushmalari Respublika Kengashining navbatdagi VII majlisi bo‘lib o‘tdi

Oʻzbekiston energetika, neft-gaz va geologiya xodimlari kasaba uyushmasi Respublika kengashi tomonidan 2024-yilda kasaba uyushmasi aʼzolarining mehnatga oid huquq va manfaatlarini taʼminlash, ularni ijtimoiy-iqtisodiy hamda maʼnaviy qoʻllab-quvvatlash, munosib mehnat sharoitlarini yaratish, baxtsiz hodisalar oldini olish, sogʻlomlashtirish kabi yoʻnalishlarda tizimli ishlar amalga oshirilgan.

Respublika Kengashi tomonidan ishchi-xodimlarni ijtimoiy-iqtisodiy huquq va manfaatlarini himoyalash borasida, shuningdek, ijtimoiy sheriklikni taʼminlash va rivojlantirish maqsadida tizimdagi vazirliklar hamda aksiyadorlik jamiyatlari bilan oʻzaro hamkorlikni kuchaytirishga alohida eʼtibor qaratilgan.

Bu borada 2 ta vazirlik va 7 ta aksiyadorlik jamiyatlari bilan tarmoq jamoa kelishuvlari imzolangan.

Mazkur tarmoq jamoa kelishuvlarining 2024-yilda bajarilishi muhokama etilib, qoʻshma qarorlar qabul qilingan.

2025-yilning 1-yanvar holatiga 318 ta  korxona va tashkilotlar kasaba uyushmasi xizmatiga olingan boʻlib, barchasi jamoa shartnomalari bilan qamrab olinishiga erishilgan.

Ulardan 222 ta yuridik shaxslarda jamoa shartnomalari tuzilgan boʻlsa qolgan 96 ta korxona va tashkilotlar yagona jamoa shartnomalaridan foydalanadi va shu orqali 198 022 nafar ishchi-xodimlarning manfaatlari qamrab olingan.

Hisobot yilida Respublika Kengashiga korxona, tashkilot va muassalar kasaba uyushmasi tashkilotlari tomonidan jamoatchilik ekspertizasidan oʻtkazish uchun taqdim etilgan 37 ta jamoa shartnomalari loyihalariga ekspert xulosalari berilib, jamoa shartnomasi tegishli mehnat jamoalari yigʻilishlarida muhokama qilinib, maʼqullangan va Tarmoq kasaba uyushmasi Respublika kengashida roʻyxatga olingan.

Respublika Kengashi va birlashgan kasaba uyushmasi tashkilot masʼul xodimlari 100 dan ortiq korxona va tashkilotlarda jamoa shartnomalarning yil yakuni boʻyicha bajarilishiga bagʻishlangan umumiy yigʻilish (konferensiya)larda ishtirok etishgan.

Korxona va tashkilotlarda qabul qilingan jamoa shartnomalariga kiritilgan tadbirlarni bajarish uchun Respublika boʻyicha oʻrta hisobda bir xodimga yil davomida sarflangan mablagʻ 17,5 ming soʻmni tashkil etdi.

Bu koʻrsatkich 2023-yilgi ko‘rsatkichga(16857 soʻm)  nisbatan 5 foiz oʻsganligini ko’rsatadi.

Tarmoq kasaba uyushmasi tasarrufida 2025-yilning 1-yanvar holatiga 318 ta boshlangʻich va 8 ta birlashgan kasaba uyushmasi tashkilotlari hamda 1 ta hududiy kengash mavjud boʻlib, aʼzolar soni 198 022 nafarni tashkil etmoqda.

2024-yil davomida kasaba uyushmasi faoliyatining turli yoʻnalishlari boʻyicha 200 dan ortiq boshlangʻich tashkilotlarga amaliy va uslubiy yordamlar koʻrsatilib, kasaba uyushmasi rahbarlari va faollari uchun 30 dan ortiq oʻquv seminarlari tashkil etilgan.

Jumladan, Oʻzbekiston kasaba uyushmalari Federatsiyasi malaka oshirish instituti nodavlat taʼlim muassasasida 75 nafar boshlangʻich kasaba uyushmasi tashkilotlarining raislari, hisobchilari hamda yoshlar komissiyasi raislari uchun oʻquv kurslari tashkil etilgan.

Jamoa shartnomalari boʻyicha hisobot shakillarini toʻldirish yuzasidan, mehnat muhofazasi va ichki xujjatlarni kelishish tartibi shuningdek, ish beruvchining tashabbusi bilan mehnat shartnomasini bekor qilish tartibi boʻyicha videoqoʻllanmalar ishlab chiqilib, kasaba uyushmasi tashkilotlariga xizmatda foydalanish uchun yuborildi.

Kasaba uyushmasi aʼzoligiga jalb etish borasida ham sezilarli ishlar amalga oshirilgan.

2023-yilda 12 ta korxonada kasaba uyushmasi tashkiloti tuzilib, 1629 nafar xodimlar kasaba uyushmasi aʼzoligiga qabul qilingan boʻlsa oʻtgan 2024-yilda 21 ta xoʻjalik yurituvchi subyektlardagi 21879 nafar xodimlar kasaba uyushmasiga jalb etilib, mazkur korxonalarning barchasida jamoa shartnomalari tuzilishiga erishilgan.

Tarmoq kasaba uyushmasi tashkilotlari tomonidan yuridik shaxs va fuqarolar murojaatlarini koʻrib chiqishda qonuniylikka rioya etish ustidan jamoatchilik nazoratini taʼminlash ishlari muntazam amalga oshirilib kelinmoqda.

Hisobot davrida sohada faoliyat yuritayotgan xodimlar tomonidan Respublika Kengashiga jami 168 ta yozma va ogʻzaki murojaatlar kelib tushgan.

Shundan, Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining virtual qabulxonasi orqali 51 ta (32%), Oʻzbekiston kasaba uyushmalari Federatsiyasi orqali 85 ta (48%) hamda tarmoq kasaba uyushmasi Respublika kengashiga toʻgʻridan-toʻgʻri 32 ta (20%) murojaatlar kelib tushgan.

Murojaatlarning aksariyati joyiga chiqqan holda, bevosita murojaat mualliflarining ishtirokida, tarmoq kasaba uyushmasi Respublika kengashi va tizimdagi birlashgan kasaba uyushmasi qoʻmitasi vakillari bilan hamkorlikda oʻrnatilgan tartibda oʻrganilib, dalolatnomalar rasmiylashtirilgan va murojaat mualliflariga javob xatlari tayyorlangan.

Kelib tushgan murojaatlarning 7 tasi  taalluqliligi boʻyicha koʻrib chiqish uchun tegishli tashkilotlarga yuborilgan.

Oʻrganilgan 161 ta murojaatlar turi boʻyicha 83 ta (52 %) shikoyat va 78 ta               (48 %) ariza, shakli boʻyicha 52 ta (32 %) yozma, 13 ta (8 %) ogʻzaki, 57 ta (35%) elektron va 39 ta (24 %) “Ishonch” telefoni orqali tushgan murojaatlarni tashkil etadi.

Murojaatlar yoʻnalishlar boʻyicha huquqiy himoyaga oid 57 ta (35,4%), mehnat muhofazasiga oid 13 ta (8,1%), ijtimoiy-iqtisodiy manfaatlarni himoya qilishga oid 42 ta (26,1%), kasaba uyushmasi tashkiliy-huquqiy faoliyatiga oid 24 ta (14,9%), sogʻlomlashtirishga oid 10 ta (6,2%), ijtimoiy-mehnat munosabatlariga oid boshqa masalalar 1 ta (0,6%), kasaba uyushmalari vakolatiga oid boʻlmagan masalalar 2 ta (1,2%) va  moddiy yordam ajratishga oid 12 ta (7,4%) murojaatlardan iborat.

Shuningdek, ariza va shikoyatlarning asosiy qismini ishga tiklash, moddiy yordam ajratish, noqonuniy intizomiy jazolar qoʻllanilishi, mehnatda jarohatlanishi tufayli yetkazilgan zararni undirish, noqulay mehnat sharoitlaridan norozilik, ish xaqi, kompensatsiya, mukofot pullari, pensiyalar hamda boshqa toʻlovlarni undirish bilan bogʻliq masalalar tashkil etgan.

Ushbu murojaatlarning 28 tasi qanoatlantirilgan, 7 ta murojaat boʻyicha sudga daʼvo arizalari kiritilgan. Xodimlarning ijtimoiy-iqtisodiy, huquqiy manfaatlarini himoya qilib, 23 ta sudlarda mutaxassis sifatida ishtirok etilgan.

Bundan tashqari murojaatlarni oʻrganish va jamoatchilik nazoratini tashkil etish natijalariga koʻra ish beruvchilar vakillariga 23 ta taqdimnoma (Koʻrsatma xati) yuborilgan.

Shuningdek, tarmoq tizimidagi korxona va tashkilotlarda xodimlarga ish haqi oʻz vaqtida toʻlanishi ustidan jamoatchilik nazorati oʻrnatilgan boʻlib, oʻtgan yil davomida ish haqidan qarzdorlikni bartaraf etish uchun 6 ta korxonalarga rasmiy talabnomalar kiritilgan.

Respublika Kengashi tashabbusi bilan, ish beruvchilardan hamda sud organlari hal qiluv qarorlari orqali majburiy progul vaqti uchun xaq toʻlash bilan, mehnatda yetkazilgan zararni qoplash bilan, ijtimoiy va moddiy toʻlovlar bilan bogʻliq murojaatlar yuzasidan xodimlar foydasiga 476 652 366 (toʻrt yuz yetmish olti million, olti yuz ellik ikki ming uch yuz oltmish olti) soʻm miqdorda hamda ish haqidan muddati oʻtgan jami 16 503 963 400 (oʻn olti milliard besh yuz uch million toʻqqiz yuz oltmish uch ming toʻrt yuz) soʻm pul mablagʻlari undirishga erishilgan.

Oʻtgan yilda tarmoq kasaba uyushmasi Respublika Kengashining reja jadvaliga muvofiq Buxoro, Qashqadaryo, Navoiy, Samarqand, Namangan va Fargʻona viloyatlarida “Sayyor qabul”lar tashkil etilib, sayyor qabul davomida 100 dan ortiq ishchi-xodimlar tomonidan tushgan murojaatlari oʻrnatilgan tartibda Respublika kengashi masʼul xodimlari tomonidan koʻrib chiqilib, murojaat mualliflariga javob xatlari yuborilgan.

Respublika Kengashining “Ishonch-telefoni”ga jismoniy va yuridik shaxslar tomonidan kelib tushgan ogʻzaki murojaatlarga belgilangan tartibda mehnat qonunchiligi yuzasidan huquqiy maslahatlar va tushuntirishlar berib borilmoqda.

2024-yil davomida Respublika kengashiga kelib tushgan murojaatlarning barchasi “Jismoniy va yuridik shaxslarning murojaatlari” toʻgʻrisidagi qonunda belgilangan muddatlarda koʻrib chiqilib, Mehnat inspektorlari va Bosh yuriskonsult tomonidan 200 nafardan ortiq korxona kasaba uyushmasi qoʻmitasi raislariga va 500 nafardan ortiq xodimlarga ularning mehnat munosabatlari, kasaba uyushmasi qoʻmitasi hamda ish beruvchilar bilan yuzaga keluvchi munosabatlarga oid masalalarda qonunchilik normalari asosida ogʻzaki va yozma tushuntirishlar va huquqiy maslahatlar berilgan.

Jamoa shartnomalarning bajarilishi yuzasidan mexnat jamoasi umumiy yigʻilishlari va konferensiyalarda ishtirok etilib, kasaba uyushmasi qoʻmitalari hamda Ish beruvchilarning korxona jamoa shartnomasi bajarilishi, amalga oshirilgan ishlar va qoʻllanilgan imtiyozlar boʻyicha maʼruzalar tinglanib, qonun ustuvorligini taʼminlash boʻyicha 10 dan ortiq tavsiyalar berilgan.

2024 yil mobaynida, Qoraqalpogʻiston Respublikasi, Sirdaryo, Jizzax, Samarqand, Andijon, Namangan, Fargʻona, Xorazm va Toshkent viloyatlari hamda Toshkent shahrida joylashgan tarmoq tizimidagi ellikdan ortiq tashkilotarda jamoatchilik nazorati amalga oshirildi.

Jamoatchilik nazoratini amalga oshirish davomida kasaba uyushmasi tashkilotlariga huquqiy tushuntirishlar berilib, amaliy va uslubiy yordamlar koʻrsatilgan.

Jamoatchilik natijalariga koʻra aniqlangan kamchiliklarni bartaraf etish boʻyicha ish beruvchilarga 25 tadan ortiq Yozma Koʻrsatma xatlari (taqdimnomalar) yoʻllangan.

Tahlillar natijasi shuni koʻrsatadiki, aksariyat murojaatlar Qashqadaryo viloyati (44,1%), Toshkent viloyati (10,6%), Toshkent shahri (9,3%) va Buxoro viloyatidan (6,8%) kelib tushgan. Ushbu murojaatlar mazmun mohiyati jixatidan energetika, neft-gaz tarmogʻi korxonalari ish beruvchilari tomonidan xodimlarning mehnat huquqlariga oid munosabatlarning buzilishiga, ijtimoiy-iqtisodiy manfaatlarini cheklovchi hatti-harakatlari, qonunchilik hamda ichki meʼyoriy hujjatlar talablari buzilishlarga yoʻl qoʻyilganligi holatlari aniqlangan.

Tarmoq kasaba uyushmasi Respublika kengashi tomonidan boshlangʻich kasaba uyushmasi qoʻmitasi raislari, hisobchilari va mutaxassislari uchun tashkil etilgan oʻquvlarda Oʻzbekiston kasaba uyushmalari Federatsiyasi Ijroiya qoʻmitasining 2023-yil 23-maydagi 9-5 sonli qarori bilan tasdiqlangan “Kasaba uyushmasi qoʻmitasi organida ish beruvchining tashabbusiga koʻra mehnat shartnomasini bekor qilish toʻrisidagi taqdimnomasini koʻrib chiqish tartibi”ga rioya etish, mehnat munosabatlari va “Xoʻjalik shartnomalarin tuzish” mavzularida maʼruzachi sifatida ishtirok etilgan.

Oʻzbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi (yangi tahriri) hamda yangi tahrirdagi Mehnat kodeksining targʻibot boʻyicha 100 dan ortiq tarmoq tizimiga qarashli korxona va tashkilotlarda targʻibot tadbirlari amalga oshirilgan.

Kasaba uyushmasi Respublika kengashining “Yoshlar va biznesni qoʻllab-quvvatlash yili” dasturi doirasida ishchi-xodimlarga jamoa shartnomalari orqali moddiy koʻmak berish choralari qoʻllanilganligini alohida taʼkidlash joiz.

Oʻtgan yilda aholi va ehtiyojmand qatlamlar uchun kafolatlangan ijtimoiy himoyani taʼminlash hamda kuchaytirish masalalariga ham alohida eʼtibor qaratildi.

Jumladan, 1349 nafar pensiya yoshidagi shaxslarga pensiyaga chiqishidan oldin bir yoʻla moddiy yordam berilgan va ular qimmatbaho sovgʻalar bilan taqdirlangan;

3321   nafar  xodimga  yubiley  sanalari  munosabati  bilan   qimmatbaho sovgʻalar topshirilgan;

4445 nafar ishlamaydigan pensionerlar (korxonalarning sobiq xodimlari)ga moddiy yordamlar koʻrsatilgan;

4592 nafar nogironligi boʻlgan shaxslar va oʻzgalar parvarishiga muhtoj kishilar (korxonalarning sobiq xodimlari)ga bayramlar arafasida yordamlar berilgan;

ikki yoshdan uch yoshgacha bola parvarishi uchun taʼtilda boʻlgan 470 nafar yosh onalarga moddiy yordam koʻrsatilgan;

kam taʼminlangan, boquvchisini yoʻqotgan oilalarning 16993 nafar farzandlari uchun oʻquv qurollari xarid qilish xarajatlari qisman qoplangan;

5295 nafar kam taʼminlangan yosh oilalar vakillariga moddiy yordam koʻrsatilgan;

oliy oʻquv yurtlarida tahsil olayotgan 467 nafar iqtidorli, kam taʼminlangan va chin yetim talabalarga oʻquv shartnoma pullari qisman toʻlab berilgan;

204  ta yosh oilaga uy-joy qurish va mamlakatimizda ishlab chiqarilgan, uzoq muddat foydalaniladigan tovarlarni xarid qilish uchun foizsiz ssudalar ajratilgan;

15 nafar yosh xodimlarga safarbarlik zaxirasidagi harbiy xizmatga chaqirilishi munosabati bilan foizsiz ssudalar berilgan.

Dastur doirasida tashqi va ichki turizmni rivojlantirish masalalariga katta eʼtibor qaratilgan boʻlib, buning amalga oshirilishi uchun keng imkoniyat va sharoitlar yaratilgan.

Jumladan, “Oʻzbekiston boʻylab sayohat qil!” shiori ostida korxona va tashkilotlarda jamoa shartnomalari va kelishuvlari orqali 2024-yil davomida 2840 nafar xodimlar va ularning oila aʼzolari uchun Buxoro, Samarqand, Xiva, Shahrisabz, Toshkent va boshqa tarixiy shaharlar, obidalar hamda diqqatga sazovor qadamjolarga sayohatlar tashkil etilgan.

Dasturdan oʻrin olgan jismoniy tarbiya va sport bilan shugʻullanadigan yoshlar qamrovini kengaytirish masalalariga ham alohida eʼtibor qaratilgan.

Jumladan, 7-aprel – “Butunjahon salomatlik kuni” munosabati bilan korxona va tashkilotlarda ishlayotgan yoshlar ishtirokida yurish marafoni oʻtkazilgan. Toshkent shahri hamda mamlakatimizning 13 ta hududida bir vaqtda “Yangi Nafas” ommaviy yugurish musobaqalarida tarmoq kasaba uyushmasi tizimidagi barcha korxona va tashkilotlar xodimlari faol ishtirok etilgan.

Oʻtgan davr mobaynida 2910 nafar ishchi-xodimlarning boʻsh vaqtlarini sermazmun oʻtkazishlari, ularni maʼnaviy ozuqa olishlari, boy madaniyatimiz va tarixiy merosimiz bilan yaqindan tanishtirish maqsadida konsert, teatr, muzey va koʻrgazma zallariga tashrifi tashkil etilgan.

Aholi va ehtiyojmand qatlamlar uchun kafolatlangan ijtimoiy himoyani taʼminlash hamda kuchaytirish masalalariga tarmoq kasaba uyushmasi tashkilotlari munosib xissasini qoʻshib kelmoqda.

Hisobot yilida Respublika Kengashi kasaba uyushmasi byudjetining umumiy daromadi 8 331 095.9 ming soʻmni tashkil etib, OʻKUF kengashi tomonidan 7 284 348.6 ming soʻm, qoʻshma korxonalardan 92 520.5 ming soʻm, boshqa tushumlar boʻyicha 954 226.8 ming soʻm moliyalashtirilgan.

Tarmoq kasaba uyushmasi byudjetning xarajat qismi 8 486 873.3 ming soʻmni tashkil etgan.

Kasaba uyushmasi Respublika Kengashi hisobidan “Xalqaro bolalarni himoya qilish kuni”ga bagʻishlab, kam taʼminlangan, ehtiyojmand oila farzandlari uchun 32 mln. soʻmlik madaniyat-istirohat bogʻiga bepul chiptalar tarqatilgan.

Shuningdek, bayram munosabati bilan bolalar ijodiyoti, qoʻl mehnati va rasmlar koʻrgazmasi tanlovlari hamda teatrlashtirilgan tomoshalar oʻtkazilgan.

Tarmoq kasaba uyushmasida ishlab pensiyaga chiqqan va hozirda Respublika Kengashi hisobida turadigan 10 nafar faxriylar Navroʻz, Mustaqillik va Yangi yil bayramlari arafasida moddiy qoʻllab-quvvatlanib, ularga moddiy yordam va oziq-ovqat mahsulotlari toʻplami berilgan.

Oʻzbekiston  Respublikasi  Energetika  vazirligi  va kasaba uyushmasi Respublika Kengashi hamkorligida 9-may – “Xotira va Qadrlash” bayrami, munosabati bilan tarmoq tizimidagi korxonalarda mehnat qilgan faxriylar uchun bayram tadbiri tashkil etilgan.

Respublika Kengashi tizimida mehnat qilayotgan yosh faol xodimlardan tashkil topgan yoshlarni Vatanga boʻlgan muhabbatini yanada oshirish, milliy-madaniy merosimizni yoshlar oʻrtasida targʻib qilish, respublikaning tarixiy va diqqatga sazovor joylariga tashrifini tashkil etish, yosh energetik va neft-gaz mutaxassislari oʻrtasida oʻzaro tajriba almashish, dunyoqarashi va salohiyatini oshirish, bilim va koʻnikmalarini boyitish maqsadida joriy yilning 12-iyul kuni Jizzax viloyatining Zomin tumaniga “Ekoturizm” aksiyasi asosida ichki turizm tashkil etilgan.

“Bolalarni himoya qilish kuni” va Yangi yil bayrami munosabati bilan 721,2 ming soʻmlik istiroxat bogʻlari chiptalari hamda 6,0 ming soʻmlik yangi yil sovgʻalari kam taʼminlangan va boquvchisini yoʻqotgan xodimlar farzandlariga tarqatilgan.

Korxonalardagi yosh xodimlarning tashabbus va qiziqishlarini yaqindan oʻrganish hamda yosh xodimlarning rahbariyat bilan yaqindan ochiq muloqotini yoʻlga qoʻyish maqsadida “Rahbar va yosh xodimlar” uchrashuvlari tashkil etilgan.

“Rahbar va yoshlar“ uchrashuvlarida doirasida kasaba uyushmasi faoliyati  xodimlar xayotidagi roli boʻyicha seminar trening tashkil etiligan va bu maqsadlar uchun 5,5 mln. soʻm mablagʻlar sarflangan.

Oʻzbekiston Respublikasi Energetika vazirligi va tarmoq kasaba uyushmasi Respublika Kengashi tomonidan 2024-yilning 1-mart kuni  “2024-yil — Yoshlar va bisnesni qoʻllab-quvvatlash yili”da ayollar va yoshlarning oʻrni” mavzusida oʻquv-seminar va trening oʻtkazilgan.

Bu kabi uchrashuv va tadbirlar tarmoq tizimidagi “Issiqlik elektr stansiyalari” AJning “Toʻraqoʻrgʻon IES”, “Sirdaryo IES” filiallari, “Talimarjon IES” AJ, “Uzbekistan GTL”, “Shoʻrtan gaz kimyo majmuasi” MCHJ, “Qayta tiklanuchi energiya manbalari Milliy ilmiy-tadqiqot instituti, “Taxiatosh IES” AJ, “Hududiy elektr tarmoqlari” AJ “Samarqand hududiy filiali” va “Xorazm hududiy filiali” hamda “Oʻzbekiston milliy elektr tarmoqlari” AJlarida ham tashkil etilgan.

“Toʻraqoʻrgʻon neft bazasi” MCHJ, “Andijon neft bazasi” MCHJ, “Hududgaztaʼminot” AJ, “Hududiy elektr tarmoqlari AJ, “Oʻztransgaz” AJ, “Muborak gazni qayta ishlash zavodi”, Shurtan gaz kimyo majmuasi MCHJ, “Oʻzneftgazquduqtaʼmir” AJlarida yoshlar oʻrtasida “Zakovat” intellektual oʻyinlari hamda korxona va tashkilotlarda “Muvaffiqiyatli yosh mutaxassis” mavzusida uchrashuv va seminar-treninglar yuqori saviyada tashkil etilishi yoshlar va xodimlar oʻrtasida koʻrik tanlovlarda qatnashish uchun oʻzgacha qiziqishlari ortishiga sabab boʻlgan.

Shuningdek, tarmoq tizimida “Yoshlar oyligi” barcha birlashgan va boshlangʻich kasaba uyushmasi tashkilotlari, xususan, “Oʻzbekneftegaz” AJ, “Hududiy elektr tarmoqlari” AJ, “Issiqlik elektr stansiyalari” AJ, “Milliy elektr tarmoqlari” AJ, “Uztransgaz” AJ, “Hududgaztaʼminot” AJ, “Oʻzbekgidroenergo” AJda yuqori saviyada tashkil etilganligi bilan ahamiyatli boʻldi.

2024-yil mobaynida tarmoq tizimidagi korxona va tashkilotlar kasaba uyushmasi tashkilotlari maʼmuriyat bilan birgalikda mehnat muhofazasi, xavfsizlik texnikasi, elektr xavfsizligi, yongʻin xavfsizligi va sanoat sanitariyasi  qonun-qoidalari hamda texnikaviy – meʼyoriy xujjatlar talablariga toʻliq rioya etilishini taʼminlash hamda ish joylaridagi sharoitlarni yaxshilash yuzasidan joylarda jamoatchilik nazoratini kuchaytirish masalalariga katta eʼtibor qaratildi.

Respublika Kengashi tizimidagi barcha boshlangʻich tashkilotlar kasaba uyushmasi qoʻmitalari tarkibida tuzilgan mehnat muhofazasi komissiyalari  ish rejalariga asosan oʻz faoliyatlarini tashkil etgan.

Xodimlarni vaqtida davriy tibbiy koʻrikdan oʻtkazilishi, sifatli maxsus kiyim-bosh bilan taʼminlanishi, mehnat muhofazasi va xavfsizlik texnikasi qoidalariga rioya qilinishi, ishlab chiqarishda baxtsiz xodisalar va yoʻl-transport hodisalarining oldini olish, sogʻlom va xavfsiz mehnat sharoitlari yaratib berish borasida amalga oshirilgan ishlar muntazam ravishda oʻrganib chiqilib, kasaba uyushmasi qoʻmitasi majlislari hamda Respublika Kengashining rayosat yigʻilishlarida  muhokama etib borilgan.

Joylarda kasaba uyushmasi qoʻmitalarining mehnat muhofazasi komissiyalari va saylangan mehnat muhofazasi vakillarining faoliyatlarini kuchaytirish, ularni oʻqitish, malakalarini oshirish hamda jamoatchilik nazoratini olib borishda faol boʻlgan vakillarni ragʻbatlantirish masalalariga eʼtibor bilan yondoshilgan.

Mehnat muhofazasi boʻyicha vakillarning soni qariyb 3982 nafarni tashkil etib, 2024-yilda ularning 3244 tasi maxsus dasturlar asosida oʻqitilib, malakalari oshirilgan va mustaqil ishlashga ruxsat berilgan.

Mehnat muhofazasi vakillari tomonidan jami 10196 ta qoidabuzarlik holatlari aniqlangan boʻlib, ularning 10196 tasi yil davomida bartaraf etishga erishilgan.

Oʻzbekiston Respublikasi Adliya vazirligida 2012-yil 29-avgustda 2387-son bilan roʻyxatga olingan Nizomga asosan ish beruvchi tomonidan tibbiy koʻrikdan oʻtkazilishi shart boʻlgan xodimlarning lavozimi boʻyicha kontingenti 342 ta tashkilotda aniqlangan boʻlib 47871 nafar xodim tibbiy koʻrikdan oʻtkazilgan.

Xodimlarni tibbiy koʻrikdan oʻtkazishga ish beruchilar tomonidan 6 mlrd. 241 mln. 740 ming soʻm miqdorida mablagʻ sarflangan.

Tizim tashkilotlari tomonidan ishlab chiqilgan “jamoa shartnoma”lari va “tarmoq jamoa kelishuv”lari loyihalari huquqiy ekspertizadan oʻtkazilib, ularga mehnat muhofazasi yoʻnalishida tegishli xulosalar berilgan.

Tarmoq tizimiga aʼzo korxonalarda tuzilgan jamoa shartnomalari orqali ish beruvchi mablagʻlari xisobidan:

xodimlarga sut, davolash-profilaktika oziq-ovqati, gazlangan tuzli suv, shaxsiy himoya va gigiyena vositalariga 45641104 ming soʻm;

xodimlarni mehnat muhofazasi boʻyicha oʻquvdan, qayta tayyorgarlikdan oʻtishini, malaka oshirishi uchun 11 552 724 ming soʻm;

ish oʻrinlarini mehnat sharoitlari boʻyicha attestatsiyadan oʻtkazish uchun 6 938 310 ming soʻm;

ish beruvchining fuqarolik javobgarligini majburiy sugʻurta qilish uchun 3 445 923 ming soʻm ajratilishiga erishilgan.

Xodimlarga munosib mehnat sharoitlarini yaratish hamda mehnat muhofazasini yaxshilash yuzasidan ish beruvchi va kasaba uyushmasi qoʻmitasi oʻrtasida tuzilgan mehnat muhofazasi boʻyicha Bitimda rejalashtirilgan 1440 ta tardbirga 35573514 soʻm mablagʻ sarflanganligini alohida qayd etish lozim.

Oʻzbekiston energetika, neft-gaz va geologiya xodimlari kasaba uyushmasi Respublika Kengashining ijroiya qoʻmitasining 2024-yil 8-yanvardagi № 13-24 “s” sonli qaroriga muvofiq “Mehnat muhofazasi va xavfsizligi boʻyicha jamoatchilik         nazoratini tashkil etish yuzasidan respublika koʻrik-tanlovini oʻtkazildi.

Koʻrik-tanlovda tarmoq kasaba uyushmasi Respublika Kengashiga aʼzo 70 dan ortiq korxonalar qatnashib, 1-bosqichda qatnashgan 1-oʻrinni egallagan 12 ta korxona 2-bosqichda ishtirok etgan.

Tanlovning 2-bosqich ishtirokchilari hamda gʻoliblar Respublika kengashi tomonidan qimmatbaho sovgʻalar bilan taqdirlangan.

Tanlov ahamiyatini yanada oshirish maqsadida, tarmoq kasaba uyushmasi Respublika Kengashi tashabbusi bilan Respublika koʻrik tanlovida ishtirok etib, gʻoliblikni qoʻlga kiritgan ishtirokchilar Birlashgan Arab Amirliklarining “Dubay” shahriga sayohati tashkil etilgan.

2024-yilda xalqaro mehnat tashkilotining Oʻzbekiston Respublikasi tomonidan ratifikatsiya qilingan mehnat muhofazasiga oid Konvensiyalari talablari bajarilishi ustidan 32 ta korxona, tashkilot va muassasalarda jamoatchilik nazorati amalga oshirildi.

Oʻrganishlar davomida boshlangʻich tashkilotlarda aniqlangan qonunbuzilish holatlarini birinchi navbatda joyida bartaraf etishga qaratildi.

Jamoatchilik nazorati jarayonlarida aniqlangan muddat talab etiladigan qonunbuzulish holatlari yuzasidan 17 ta korxonalar ish beruvchilariga 288 ta banddan iborat bajarilishi shart boʻlgan koʻrsatmalar kiritilgan.

“Issiqlik elektr stansiyalari” AJ Birlashgan kasaba uyushmasi qoʻmitasi bilan hamkorlikda korxonada faoliyat yuritayotgan hamda yangi saylangan mehnat muhofazasi vakillari uchun oʻquv seminarlar hamda Fargʻona, Andijon va Namangan viloyatlarida joylashgan korxonlarda “Tarmoq kasaba uyushmasi tizimidagi xorijiy korxonalarda xodimlarni huquqini himoya qilish va ularga mehnat qilish uchun munosib mehnat sharoitlarini yaratish borasida kasaba uyushmalarini oʻzaro tajriba almashish boʻyicha” amaliy seminarlar tashkil etilgan.

Tarmoq kasaba uyushmasi Respublika kengashi mehnat muhofazasi boʻlimi maʼsul xodimlari tomonidan tajriba almashish maqsadida 2024-yil 5-7 syentyabr kunlari Qozogʻiston Respublikasining Olma-ota shahrida “Qozogʻiston Atom energetikasi xodimlari” kasaba uyushmasi tomonidan tashkil etilgan “Atom energetikasida yosh xodimlarning mehnatini muhofaza qilish” mavzusidagi seminar yigʻilishida oʻz maruzalari bilan ishtirok etilgan.

Tarmoq kasaba uyushmasi Respublika kengashi hamda “Oʻzenergoinspeksiya” va “Togʻ-kon geologiya va sanoat xavfsizligini nazorat qilish inspeksiyasi” oʻrtasida hamkorlikda ishlar yoʻlga qo‘yilgan boʻlib, sodir boʻlgan baxtsiz xodisalarning tekshiruvlarida kasaba uyushmasi Respublika kengashi masʼul xodimlari xam ishtirok etib, jabrlanuvchilarga qonunda belgilangan imtiyozlar berilishi nazoratga olingan.

Oʻtgan yilda xalqaro hamkorlikni rivojlantirish, turdosh kasaba uyushmasi tashkilotlar bilan aloqalarni mustahkamlash hamda xorijiy kasaba uyushmalar bilan imzolangan hamkorlik kelishuvlarini amalga oshirish dorasida bir qator ishlar amalga oshirildi.

Jumladan, tarmoq tizimidagi birlashgan va boshlangʻich kasaba uyushmasi tashkilotlari faollari, korxona va tashkilotlarda mehnat qilayotgan 50 nafardan ortiq kasaba uyushmasi aʼzolaridan iborat vakillar oʻzaro tajriba almashish maqsadida Ozarbayjon, Turkiya, Misr, Rossiya, Tatariston, Qozogʻiston, Birlashgan Arab Amirliklari, Belarus davlatlarida xizmat safarida boʻlib qaytgan.

Oʻzbekiston Respublikasiga Rossiya, Boshqirdiston Respublikasi, Armaniston, Turkiya, Tojikiston, Qozogʻiston va Misr davlatlaridan tashrif buyurgan kasaba uyushmasi tashkilotlari xodimlaridan iborat delegatsiya vakillari  yuqori saviyada kutib olinib, Respublikaning diqqatga sazavor joylari va tarmoq kasaba uyushmasi faoliyati bilan tanishtirilgan.

Oʻtgan davr mobaynida mehnat jamoalarida “Tinchlik va osoyishtalik, millatlararo totuvlik – bebaho neʼmat” mavzusida madaniy-maʼrifiy tadbirlar tashkil etilgan.

“Maʼrifat soatlari”da “Qurolli Kuchlarimizning fuqarolik jamiyatidagi tutgan oʻrni va roli”, “Yoshlar va biznesni qoʻllab-quvvatlash yili”da amalga oshirishga oid davlat dasturi” boʻyicha qabul qilingan Davlat dasturining mazmun-mohiyati va ahamiyati”, “Navroʻz – qadr qimmat, mehr-muruvvat va anʼanalar timsoli”, “Ikkinchi jahon urushida fashizm ustidan qozonilgan gʻalabada Oʻzbekistonning oʻrni” kabi mavzular  yoritilgan.

2024-yilda kasaba uyushmasi Respublika kengashi tomonidan faoliyatining ustuvor yoʻnalishlari boʻyicha olib borilgan ishlar Respublika va mahalliy ommaviy axborot vositalari, sayt va ijtimoiy tarmoqlarda keng yoritib borilgan.

Respublika Kengashi tomonidan amalga oshirilgan ishlar bilan bir qatorda tarmoq tizimidagi ayrim kasaba uyushmasi tashkilotlarning faoliyatida bartaraf etilmagan kamchiliklar, foydalanilmagan imkoniyatlar mavjudligi koʻzga tashlanadi.

Xususan, Mehnat muhofazasi boʻyicha jamoatchi vakillar va ishchilarni mehnat muhofazasi va xavfsizlik texnikasi boʻyicha oʻqitish va amaliyot mashgʻulotlarini oʻtkazish, shaxsiy himoya vositalari bilan taʼminlash ishlariga yetarlicha eʼtibor berilmagan.

Natijada, amalga oshirilgan chora-tadbirlarga qaramay oʻtgan yilda tarmoq kasaba uyushmasi tizimida 31 ta baxtsiz xodisalar yuz bergan.

Jumladan, “Hududiy elektr tarmoqlari” AJ tizimida 17 ta oʻlim, 3 ta oqibati ogʻir; “Oʻzbekkoʻmir” AJ tizimida 1 ta oʻlim, 1 ta ogʻir; “Issiqlik elektr stansiyalari” AJ tizimida 1 ta guruhiy; “Hududgaztaʼminot” AJda jami 1 ta oʻlim; “Milliy elektr tarmoqlari” AJ 1 ta guruhiy baxtsiz hodislar sodir boʻlgan.

Shuningdek, murojaatlarni oʻrganish hamda amalga oshirilgan jamoatchilik nazorati davomida tizimdagi tashkilotlar hamda kasaba uyushmasi qoʻmitalari tomonidan ayrim kamchilik va xatolarga yoʻl qoʻyish holatlari aniqlangan.

Jumladan, “Fargʻona hududiy elektr tarmoqlari” AJ, Namangan hududiy elektr tarmoqlari filiali, “Issiqlik elektr stansiyalari” AJ Toʻraqoʻrgʻon issiqlik elektr stansiyasi filiali, “Milliy elektr tarmoqlari” AJ Namangan MET va Samarqand  MET filallari, “Tuyamoʻyin Gidroelektr stansiyalari” UK, “Maroqand neft bazasi” MCHJda Oʻzbekiston Respublikasi Mehnat kodeksining 78-moddasiga asosan Ish beruvchi jamoa shartnomasi kuchga kirganidan keyin oʻn kundan kechiktirmay xodimlarni jamoa shartnomasi bilan imzo qoʻydirib tanishtirishi shartligi belgilangan boʻlsada, lekin ish beruvchi tomonidan xodimlarni jamoa shartnomasi bilan imzo qoʻydirib tanishtirilmagan.

Oʻzbekiston Kasaba uyushmalari Federatsiyasi Ijroiya qoʻmitasining 2023-yil 23-maydagi 9-5 sonli qarori bilan tasdiqlangan “Kasaba uyushmasi qoʻmitasi organida ish beruvchining tashabbusiga koʻra mehnat shartnomasini bekor qilish toʻrisidagi taqdimnomasini koʻrib chiqish tartibi”ga “Shahrixon GESlar kaskadi” UK, “Oʻzbekkoʻmir” AJ birlashgan kasaba uyushmasi qoʻmitasi va uning tizimidagi boshlangʻich kasaba uyushmasi qoʻmitalari, “Samarqand magistral gaz quvurlari boshqarmasi”, “Qashqadaryo parmalash ishlari” AJ  va “Hududgaz Poytaxt” GTF kasaba uyushmasi qoʻmitalari tomonidan amal qilmaslik holatlari aniqlangan.

Tartibga rioya qilmaslik holatini bartaraf etish uchun “Shahrixon GESlar kaskadi” UK kasaba uyushmasi qoʻmitasiga Respublika kengashi tomonidan 2024-yil 13-noyabrda 05/487-sonli xat yoʻllangan boʻlsada, bugungi kunga qadar kasaba uyushmasi qoʻmitasi raisi tomonidan munosabat bildirilmagan.

“Zirabuloq MGQB”, “Samarqand MGQB”, “Maroqand neft bazasi” MCHJ “Samarqand HET” filiallarida “Mehnat nizolari komissiyasi” faoliyati talab darajasida tashkil etilmagan.

Oʻzbekiston Respublikasi Mehnat Kodeksining 228-moddasida “Mehnat taʼtili jadvali”,  296-moddasida “Ichki mehnat tartibi qoidalari”,                                     547-moddasida “Mehnat nizolari komissiyasi” hamda Oʻzbekiston Respublikasining Kasaba uyushmalari toʻgʻrisidagi qonuning 50-moddasida “Tashkilotlarning lokal hujjatlari loyihalari” kasaba uyushmasi qoʻmitasi bilan kelishuvga koʻra qabul qilinishi belgilangan.

Yuqorida nomlari keltirilgan kasaba uyushmasi tashkilotlarida, tashkilotlarning lokal xujjatlari kasaba uyushmasi qoʻmitasida kollegial muhokama qilinmasdan, kasaba uyushmasi qoʻmitasi raisi tomonidan hujjut loyihalarining titul varogʻiga imzo chekish orqali rozilik berish holatlari mavjud.

Hisobot yili uchun taqdim etilgan moliyaviy hisobotlar tahlil qilinganda, bir qator boshlangʻich kasaba uyushmasi tashkilotlarida aʼzolik badallari toʻliq yigʻilmaganligi va Oʻzbekiston kasaba uyushmalari Federatsiyasining xududiy kengashlariga aʼzolik badallaridan yuqori tashkilotlarga oʻtkazilishi lozim boʻlgan mablagʻlar (30-40 foiz) toʻliq oʻtkazilmaganligi aniqlangan.

Jumladan, 2024-yil yakunida Qashqadaryo viloyati “Muborakneftgazmontaj” AJ — 440,9 mln. soʻm, Koson neft-gaz qidiruv ekspeditsiyasi – 434,4 ming soʻm, “Olot neftgaz qidiruv ekspeditsiyasi” -141,6 mln. soʻm, Toshkent viloyati  “Oʻzbekkimyomash” AJ – 420,9 mln sum, “Toshkent IES” AJ – 434,0 mln. soʻm, “Toshkent HET” AJ – 123,0 mln. soʻm, xorijiy kompaniyalardan «EPSILON DEVELOPMENT COMPANY» MCHJ HK – 659,7 mln. soʻm, «ERIELL» OSME DMCC Kompaniyasi 575,3 mln. soʻm,              “ENTER ENGINEERING Pte Ltd  kompaniyasi – 603,4 mln. soʻm qarzdorlika yoʻl qoʻygan.

Majlisda hisobot davrida amalga oshirilgan ishlar bilan bir qatorda tarmoq kasaba uyushma tashkilotlari faoliyatidagi kamchiliklar ham tanqidiy muhokama etildi va bu borada mutasaddi rahbarlarning hisobotlari tinglanib, tegishli vazifalar belgilab olindi.